Kapitalismoaren historia

Kapitalismoa gaur egun munduko herrialde gehienetan ezarrita dagoen gizartea eta ekonomia antolatzeko sistema da. Sistema hau jabetza pribatuaren alde dago, eta produkzio baliabideak (hala nola, makinaria, ondasunak, lan indarra, etab.) honen bidez kudeatu behar direla du oinarri.

Adam Smithen (1776 “Nazioen aberastasuna”) arabera, gizakiek beti izan dute trukeak, edo aldaketak egiteko joera handia. Horrela, kapitalismoari, prezioen sistemari eta merkatu-ekonomiari bezala, berezko jatorria ematen zaio aro modernoaren barruan.

Kapitalismorako bidea, XIII. mendetik aurrera, Errenazimenduaren eta Erreforma Protestantearen filosofiari esker urratu zen. Mugimendu horiek gizartea izugarri aldatu zuten, estatu nazional modernoen agerpena erraztuz (eta, ondoren, Zuzenbide Estatua sistema politiko gisa eta liberalismo klasikoa ideologia gisa), Europako nazioetan kapitalismoa hazteko eta garatzeko beharrezko baldintzak eman baitzituzten. Hazkunde hori posible izan zen enpresaburu pribatuak sortzen zuen soberakin ekonomikoaren metaketari eta soberakin horren berrinbertsioari esker, hazkunde ekonomiko handiagoa sortzeko, eta horrek industrializazioa eragin zuen iparraldeko eskualdeetan hala nola Erresuma Batuan.